Ülkemizde dört mevsimin tam anlamıyla yaşanıyor olması, meyve ve sebze çeşitliliğinin artmasına neden olmuştur. Bu eşsiz coğrafyanın bize sunduğu en güzel bitkilerden biri olan üzüm asması, efsanelere konu olmuş, mitolojik resimlerde, fresklerde ve yer mozaiklerinde süsleme olarak kullanılmıştır.

Üzüm asmasının geçmişte de önemli ve tadına doyum olmayan bir meyve olduğu belirtilir. Prenses meyvesi olarak bilinen üzüm, Kız Kalesi efsanelerinde de bahsedilmektedir. Üzüm Asması, anavatanı Anadolu ve Kafkasya bölgesidir. Kayıtlar M.Ö. 5000 yıllarına kadar gitmektedir. Besin değeri oldukça yüksek olan üzüm; glikoz, potasyum ve lif yönünden zengindir.

Üzüm asması yumuşak dokulu derin toprakları sever, bu nedenle kökleri derinlemesine gider. Daha çok yağışsız ve kurak yerlerde yetişen üzüm asması, su tutma kapasitesi fazla topraklarda daha iyi yetişir. Yerli asmalar kireçli topraklara kendini adapte etmiş ve kirece karşı dayanıklıdır. İthal asmalar yetiştirilirken toprak seçimine dikkat edilmelidir.

Üzüm asması yetiştirmek için seçilen topraklar, su geçirir olmak kaydıyla killi topraklarda oldukça iyi verim verir. Kumlu, killi topraklarda verim orta seviyededir. Bu topraklar üzüm kalitesi (kantite) bakımından yüksek besin içeriğine sahiptir.

Şaraplık asma yetiştirmek için kalkerli topraklar seçilir. Ancak bazı ithal asma üzümleri bu topraklarda yetişmez, bu nedenle bilinmeyen türler için toprak analizi yaptırmanız gerekir. Bununla birlikte humuslu topraklarda asma üzümü iyi olmaz fakat yüzde beş-on oranında toprakta humus bulunması istenir.

Üzüm asmasının ömrü 40 yıldır, bu nedenle bağın titizlikle tesviye yapılarak temizliğinin yapılması gerekir. Unutmayın, bakarsanız bağ olur, bakmazsanız dağ olur. Toprağın sert olduğu yerlerde krizma (40 cm derin işleme) yapılır. Krizma işlemi sonbaharda yapılır, 40 cm derinlik açan pulluklar kullanılır. Krizma işlemi ile fidan dikimi arasında 2-3 aylık bir zaman geçmelidir.

Krizma yapılmış bağ; baharın düzeltilerek makine ile aralarına girilecek aralık ve uzunlukta çukur açılır. Eğer arazi düz ise doğu batı yönünde; eğimli ise yağmur sularını tutmak için eğime dik olarak hazırlanır. Ekime başlanır, düz bir sıra üzerinde her 2 metreye işaret konur. Bir kürek yardımı ile işaretlenen yerler bir kürek boyu açılır. Yanmış çiftlik gübresi ile kum karışımı çukurun dibine konur. Üzerine budanmış asma fidanı dikilir. 10 cm dışarıda kalacak şekilde dikim yapılır, fidanın etrafı kapatılır, can suyu verilir. Diğer sıra için 2.5 metre ara verilir ve aynı işlem tekrarlanır.

Çiftlik gübresi daha toprağın sürülme aşamasında, azotlu gübreler ise baharda toprağın işlenmesinden önce verilir. İstenirse ikinci azotlu gübre Nisan-Mayıs aylarında verilir. İhtiyacına göre yeterli seviyede su verilmelidir, özellikle Temmuz-Ağustos aylarında suyu eksik edilmemelidir.

Üzüm asması, sadece lezzeti değil, aynı zamanda sağlık açısından faydalarıyla da dikkat çeker. Üzüm, antioksidanlar açısından zengin olup, kalp sağlığını destekler, kan şekerini düzenler ve cilt sağlığını iyileştirir. Ayrıca üzüm çekirdeği yağı da kozmetik ve tıbbi alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

Üzüm asmasının yetiştirilmesi, dikkat ve özen gerektiren bir süreçtir. Doğru toprak seçimi, uygun gübreleme ve sulama teknikleri ile kaliteli üzüm üretimi mümkündür. Üzüm asması yetiştiriciliği, hem ekonomik açıdan kazançlı bir iş kolu hem de kültürel mirasımızın önemli bir parçasıdır.